VAN Yüzüncü Sene Üniversitesi (YYÜ) Facia Yönetimi ve Yer Sarsıntısı Araştırı ve Aplikasyon Merkezi Müdürü Doç. Dr. Azad Kuvvetli Selçuk, Hakkari’nin riskli mıntıka olduğunu söyledi. Binalarda risk incelemelerine başlandığını tamlayan Doç. Dr. Selçuk, “Yüksekova- Şemdinli kırık zonu 7 ve üzeri hareket teksir potansiyeline cemaat. Şu aynı soy ki; Yüksekova ve Şemdinli’de nazik bire bir yer sarsıntısı bekleniyor” dedi.

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Facia Yönetimi ve Sarsıntı Araştırma ve Aplikasyon Merkezi Müdürü Doç. Dr. Azad Akva Selçuk, Kahramanmaraş merkezli 11 kentte yıkıma neden olan depremlerin peşi sıra bilim insanlarının ilgi çektiği Hakkari bölgesiyle ilgilendiren izah yaptı. Türkiye’bile her 10-15 yılda tıpkı depremle karşı karşıya kalındığını anlatan Doç. Dr. Selçuk, talih adına bazı gerçeklerle yüzleşilmesi gerektiğini söyledi. Yapılar için kavisli yerleşme yerlerinin seçildiğini kaydeden Doç. Dr. Selçuk, bunun örneklerinin akıbet depremlerin yaşandığı yerlerde görüldüğünü, ovadaki yerlerde katabolizma yaşandığını, akla yatkın yerleşme yerlerinde ise yıkımın bir iki olduğunu rapor etti.

YAŞANANLAR UNUTULMAMALIYaşanan acıların, aradan sabık zamanda unutulup bire bir hataların tekrarlandığını anlatan Doç. Dr. Selçuk, herkesin özeleştiri yapması gerektiğini belirterek, şöyle konuştu: “Türkiye’de Eroin Muayene Arama’nın (MTA) hazırladığı tıpkısı sarsıntı haritamız var. MTA nazik ayrımsız say harcama etmiş ve faal kırık hattını oluşturmuş. Tahminî 473 pare bu hararetli haritasında fay var. Bunlar zelzele reprodüksiyon potansiyeline sahip olan faylar. Bunun birlikte tıpkısı birlikte bizim sismik çatlak dediğimiz yani ayrıntılı süre hareket üretmeyen ve büyük deprem üretme potansiyeline topluluk olan faylar var. Bunlara dikkat çekiliyor. Pazarcık segmenti dahi bu şekildeydi. Söz Temsili Bingöl’birlikte Yedisu segmenti, Ovacık fayı, Malatya fayı, hareket olması bekleniyor. Niye, zira siz bire bir iş yapıyorsunuz. Temsil biz Van YYÜ adına Balık Gölü’nde, Çaldıran’da bire bir projemiz vardı. Proje kapsamında dedik kim; Balık Gölü bundan tahminî 600 yıl ilk yer iri depremini üretmiş. 600 yıldır büyük deprem üretmemiş. Buyurmak kim bunun sarsıntı potansiyeli var. Bakın burası heybetli diyoruz.”‘YÜKSEKOVA ADINDAN BELLİ, BİR OVA’Hatay’a henüz geçmiş yapılan uyarıların aynısının, demin Yüksekova-Şemdinli kırık zonu amacıyla makbul olduğunu anlatan Doç. Dr. Selçuk, “Bu bilimsel yerine ortaya konmuş. Bu fay 7 ve üzeri zelzele çoğaltma potansiyeline eş, burası bire bir sismik boşluk. Birlikte Yüksekova-Şemdinli fay zonunun bulunduğu yer bizim Türkiye içerisindeki sunu büyük anne bindirme zonu olan Bitlis-Zagros bindirme zonunun hemencek kuzeyinde saha alıyor. Yüksekova, adından muhtemelen bura benzeri arızasız. Kahramanmaraş’ta gördük. Temel Taşı iyiyse seçme madde olmuyor. Fakat izam dediğimiz aynı fenomen var. Lığ medar, durgun malzeme o yüzden çok sallanıyor ve artık yıkılıyorsunuz” dedi.Doç. Dr. Selçuk, “Yüksekova’nın zemini aynaz, yani aynaz içerisinde. Yüksekova’nın rastgele yeri mi riskli? Yararlı. Yüksekova ve Şemdinli’birlikte çalışmalarımız var. Şemdinli’ye gidip baktığınız zaman imdi dağlık kesimlerde. Çünkü yerleştiği vadi kayaç zemini ama Yüksekova’nın hele düzlem kısmına baktığınız zaman ovadaki yerleşim yerleri çok balaban riziko altında. Yüksekova’nın havaalanı dahi filhakika ovanın içerisinde işlenmiş durumda” ifadelerini kullandı.ÇALIŞMALARA BAŞLANDIHakkari bölgesinde depremle ait çalışmaların başlatıldığına dikkati calip Doç. Dr. Selçuk, “Binalarla ilgilendiren Hakkari’dahi, hem AFAD İl Müdürlüğü hem da Yer, Kentçilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, okullarda iş yapmaya başladılar. Bu farkındalığın sürdürülebilir olması geçişsiz. Şu tıpkısı temel ki, Yüksekova ve Şemdinli’birlikte büyük tıpkısı hareket bekleniyor” dedi.

Depremin olduğu kentlerdeki keder duyduğu konuyu anlatan Doç. Dr. Selçuk, “Van’daki depremden sonra kâh vatandaşlar evlerindeki hasar durumunu tagayyür etmek üzere itirazda bulundu. Van’dahi birey namına pahal hasarlı binanızı mutedil hasara atfetmek veya itidalli hasardan birkaç hasara çevirmek üzere itirazlar vardı. Hatalı ifade verildi diyerek kontekst afet alanına döndü. Mahkemelere dosyalar gitti. Kerem bununla ilgili müeyyide koyacak. Güçlendirmeyle filan ılımlı hasara çevrilmeyecek. Van’üstelik yaşanan önceki depremde yıkılmayan binalar 5,6’lık depremde yıkıldı. Şayet o binada siz sakil hasardan ölçülü hasara çevirmişseniz, o binada ölen gelişigüzel kişinin günahı sizden sorulur, ölen her kişiden siz sorumlusunuz” diye konuştu.