Temelden 275 metre üst yüksekliği ile tümsekli baraj sınıfında dünyanın 5’inci nazik barajı olan Yusufeli Barajı ve HES’in akarsu tutmaya başlamasının peşi sıra Türkiye’nin ayrımlı illerinden insanlar, sular altında kalacak yerleşme yerlerini sonuç posta yolmak üzere bölgeye geliyor.

Çoruh Nehri üzerinde, Muratlı, Borçka, Deriner, Artvin barajlarından sonra inşa edilen ve 22 Teşrinisani 2022’de su tutmaya başlayan Yusufeli Barajı’nda su düzeyi 54 metreyi, su miktarı ise 30 milyon metreküpü geçti.

Baraj üst ile havzasındaki akarsu seviyesinin yükselmesiyle kâh yollar ve iskân yerleri da akarsu altında kalmaya başladı.

İlk akarsu altında kalan yerleşme yeri sakat kaza merkezine tahminî 2,5 kilometre uzaklıktaki Irmakyanı köyü oldu. Köye ulaşımı sağlayıcı esmer yolu ile köyün yaklaşık yüzdelik 70’lik kısmı sular altında kaldı.

Sular altında kalacak yerleşme yerlerini son el gidermek amacıyla yurdun çeşitli illerinden Artvin’e gelenler, farklı duyguları tıpkısı arada yaşıyor.

30 yıldır İstanbul’dahi güçlü Mustafa Özçelik, AA muhabirine, Yusufeli’nde doğduğunu, çocukluğunun burada geçtiğini belirterek, temas yaz ilçeye gelerek hasret giderdiğini söyledi.

Özçelik, “Yusufeli’nin su altında kalması beni üzüyor ama aynı taraftan da baraj ülkemize yardım sağlayacak diye niteleyerek seviniyorum. Ego deminden ilçemiz su altında kalmadan serencam tıpkısı posta olsun yutmak için geldim. İstanbul’birlikte yaşasam de bura benim memleketim.” dedi.

Özçelik’in eşi Mahmur Çiçeği Özçelik da Yusufeli’nin kendilerinde haddinden fazla özel ayrımsız yere sahip olduğunu rapor ederek, sular altında kalmadan gelip yolmak istediklerini ve bu tarihe serencam kez şehadet etme gayesi içre olduklarını anlattı.

“Hem bozuk yeri hem taşınılacak yeri biz bile düşkünlük ettik”

Rize’nin Çayeli ilçesinden mevrut Padişah Hak Bostancı bile Yusufeli Barajı ve ilçeyle ilgili haddinden fazla fen izlediklerini fakat bugüne büyüklüğünde hiç görmediklerini aktardı.

Yusufeli Barajı’nın dünyadaki az barajlar beyninde olduğuna değinen Bostancı, “Eşimle barajı ve vadiyi koymak için bölgeye geldik. Ego çok vaktiyle gelmiştim. Gördüm ki Çoruh Vadisi çok değişmiş. Çok nazik yatırımlar yapılmış. Suların yükseldiğini görüyoruz. Bana çok değişik geldi. Enerjiye ihtiyacımız var kim ayrımsız ilçenin bile yeri değiştiriliyor. Rize’den gelmeme fazlasıyla değdi.” diye niteleyerek konuştu.

Trabzon’un Araklı ilçesinden gelen Hasan Mahmutoğlu birlikte “Sular altında kalmadan Yusufeli’ni koparmak istedim. Burada insanlarla konuşuyoruz. Buruklar, üzüntülüler. Hem sakat yeri hem taşınılacak yeri tığ üstelik zül ettik, görelim dedik. Baraj dört dörtlük, diyecek ayrıksı tıpkı şey bulunmayan.” dedi.

Irmakyanı köyü sakinleri hüzünlü

Irmakyanı köyü sakinlerinden tekaüt hoca Abdullah Parıltı, ilkokulu köyde okuduğunu belirterek, şunları söyledi:

“Liseyi bile köyden ilçeye palyatif gidip gelerek okudum. Mütekait olduktan bilahare köyüme döndüm. Burada yaşarken köyüm sular altında kaldı. Ölen bir insanı hayatımızda benzeri elan nasıl görmeyeceksek bu toprakları da tıpkı daha hiç göremeyeceğiz. Son sefer ayrımsız elan ahzetmek istedik köyümüzün bu halini ve o yüzden geldik. İnşallah artık adamakıllı eyyam yaşarız.”

Köy sakinlerinden Mithat Banal Altun birlikte 53 yıllık hayatını geçirdiği, seçme geçen aktarılma az buçuk daha çok baraj sularına gömülen köyüne açıktan bakmanın hüznünü yaşadığını dile getirdi.

Altun, “Şimdilerde özlemimizi yolmak için buraya geliyoruz, bakıp izansız dönüyoruz. Birkaç devir sonradan o da olmayacak. Coğrafyayı yaşanmışlıklar, özlemler kıymetlendiriyor. Mekanları, insanları tükettikleri hayatlar kıymetlendiriyor. Hani derler ya ‘Bülbülü altın kafese koymuşlar, ilenç yurt demiş.’ Öylesine semer sırtı duygularla buraya geliyoruz ki.” sözlerine meydan verdi.