KARADENİZ Bölgesi’nde 6 ili havi, 15 maddelik ‘İklim Değişikliği Gösteri Planı’ çerçevesinde, Trabzon’üstelik dere yataklarında tayin edilen riskli yapılar arasındaki Tonya’üstelik düz kayran Kastan Deresi üzerine yıllar önceki nesir edilen 5 bükülmüş yapı ile çevresindeki 33 yapının yıkımı bekleniyor. Dere debisinin yükseldiği günlerde hastalık dallı güllü çatı sahipleri, kentsel inkılap kararının uygulanmasını istiyor. Peyzaj Mimarları Odası Başkanı Ahmet Hacıfettahoğlu, Dünyada eşi tıpkı olmadığını düşündüğüm derenin temas iki tarafında taşıyıcı kolonlar konusunda 5 katlı yapı mensur edilmiş. Bu binanın kesinlikle benzeri an evvel kaldırılmış edilmesi gerekir dedi.
Karadeniz’bile ızdırap yağışlarla birlikte can ve servet kayıplarına illet olan başat ve heyelanlar üzerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı; Artvin, Rize, Trabzon, Giresun, Kalabalık ve Samsun illerini kapsayan 15 maddelik ‘İklim Değişikliği Eylem Planı’ hazırladı. Eylem planı kapsamında, bölgede 19 bin akaret öz, 131 bin sıska öz ile 1430 kilometre öğün üzerinde inceleme yapıldı. İncelemede; geçmiş etapta, dere yatağında kâin ve iklim değişikliği nedeniyle riziko altında olan yapıların taşınması gerektiği belirleme edildi. Bu kapsamda illerde başlatılan kentsel inkılap çalışmaları sürüyor. Trabzon’birlikte öz yataklarında tespit edilen riskli yapılar beyninde kâin Tonya ilçesindeki Kastan Deresi üstüne yıllar geçmiş nesir edilen 5 katlı bina ile çevresindeki 33 yapının yıkımı bekleniyor. Bora etkisiyle debinin yükseldiği günlerde hastalık zihayat çatı sahipleri, alınan kentsel dönüşüm kararının uygulanmasını istiyor.
‘BİNA DERENİN ÜZERİNDE’
Kastan Deresi konusunda nesir edilen 5 eğik binaya bitişik evi kâin Aytek Hamit Cora, yapıların sakat olduğunu ve yağmurlu havalarda derenin rüsubatla tıkanarak sele sebep olmasından korktuğunu belirtti. Cora, Elan biraz aktarılma geçmiş şiddetli yağmurlar yağdı. Derenin sesi işletmemin içerisine gelince ürperiyorum. Paralar dereye gitmesin diyerek kasayı boşaltıp çıkıyorum. Yanımızdaki çatı derenin üstünde, benim işyerim biraz daha yer üzerinde amma sonuçta bunlar 1950’lerde yapılmış. Binaların yıkılıp bakir projelerin hayata geçirilmesini isteriz amma kıygın olmamamız lazım diyerek konuştu.
‘SEL OLURSA SISTEM UYMAZLIK GÖRÜR’
Derenin yakınında gelişim yeri kâin Erkan Cora üstelik Bura babamdan bana miras kaldı. Derenin burada olması tabi kim yoğun. 90’lı yıllardaki kadar ayrımsız hâkim felaketi olsa bundan bütün zarar görür. Kentsel transformasyon başladığında hakkımız verirlerse anlaşmaya varırız dedi.
Hasan Kalyoncu ise ilçenin içinden geçen Kastan ve Fol Deresi’nde 2 ayrı tarihte dominant felaketi yaşandığını söyledi. Kalyoncu, 1935’te yaşanan selde Kastan Deresi’nin vadisi heyelanla suyun önünde baraj oluşunca biriken su barajı patlatıp şehri basmış. İlçede kentsel dönüşüm olacağından meze ediliyor. Dere yatağına yandaki yapılmış binalar var. Hâkim veya sivri olursa bu binalar kızdırma yaratacak. Bu projenin yapılması makul tamam ancak binaların birinin yıkılıp diğerinin kalması akıllıcasına imkânsız. Kıymet şekilde davranılarak bu projenin uygulanmasının benzeri mahsuru bulunmayan diye niteleyerek konuştu.
‘BU YAPILAR KALDIRILMIŞ EDİLMELİ’
Kastan Deresi’nde evveli yüz kere taşkın yaşandığını söyleyen Tonya Belediyesi Vukuf İşleri Müdürü ve Peyzaj Mimarları Odası Başkanı Ahmet Hacıfettahoğlu ise şunları kaydetti
Taşkın oluşturduğu için çevresini zar beğenmek vasıtasıyla taşkınların önüne geçilmeye çalışılmış ancak bu durum suyu elan fazla hızlandırdığı için acı oluşturabiliyor. Defalarca ölçüsüz yaptığından seçkin yerini beton dökerek taşkının önüne geçilmeye çalışılmış ancak şu zaman dere olmaktan huruç ayrımsız menfeze, kanala dönüşmüş durumda. Öz üzerine 5 eğik çatı yapıldı, çevresinde birlikte çokça sayıda riskli bina var. Dünyada eşi benzeri olmadığını düşündüğüm, derenin seçkin iki tarafında hamal kolonlar üzerine 5 bükülmüş yapı mensur edilmiş. Bu binanın banko ayrımsız dakika önce bertaraf edilmesi gerekir. Riskli 33 binanın kentsel transformasyon projesi kapsamında ihtiraz bölük alanları oluşturularak yıkılması planlanıyor.
