Bartın’ın Amasra ilçesindeki 41 işçinin hayatını kaybettiği eroin ocağında Çalışma ve Toplumsal Düzenlilik Bakanlığı uzmanlarınca gerçekleştirilen ve patlamadan 3 aktarılma önce tamamlanan denetimlerde 19 mevzuata aykırılığın belirleme edildiği, 16’sının teftiş esnasında giderildiği, artan 3’ü için idari dünyalık cezasının önerildiği bildirildi.

Amasra ilçesinde 14 Teşrinievvel’de meydana mevrut beyaz zehir kazasının eksiksiz yönleriyle araştırılarak eş kazaların önlenmesine yönelik tedbirlerin belirlenmesi üzere kurulan TBMM Araştırma Komisyonu, DOĞRU Parti Kayseri Saylav Taner Yıldız başkanlığında toplandı.

Toplantının başında değme partiden aynı milletvekiline alay veren Felek ile CHP İzmir Saylav Inanmış Beko’nun konuşmasının peşi sıra kortej talip CHP Zonguldak Mebus Deniz

Yavuzyılmaz ortada aday tartışma yaşandı.

Zonguldak’ın Kilimli ilçesinde özel maden ocağında meydana gelen ve 4 işçinin yaralandığı kazayla ilgilendiren bölgenin mebus olarak hezel ahzetmek istediğini belirten Yavuzyılmaz’ın, “Burada kortej vermeniz üzere henüz kaç kişinin ölmesi gerekiyor?” sözlerine Şans, “Hürmetli olun, haddinizi bilin. Sorduğunuz sorunun ne zeki geldiğini bilin. Kameralar karşısında müracaat isteğinizi anlıyorum amma bu kabil işleri ayrıksı yerde yapabilirsiniz.” sözleriyle tepki gösterdi.

“Temas 4 çalışandan biri değme sene kaza geçiriyor”

Komisyonda, Himmet ve Içtimai Asayiş Bakan Yardımcısı Adnan Ertem ile Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı yetkilileri madenlerdeki denetimlerle ait lokma tatlısı yaptı.

İş Başmüfettişi Alpaslan Kılıçarslan, madenlerde kaza sayılarının haddinden fazla aşkın olduğunu ve hilaf kömür madenlerinde değme 4 çalışandan birinin gelişigüzel yıl kaymakamlık geçirdiğine dikkati çekerek, madenlerde her sene programlı ve programsız periyodik aralıklarla teftiş yaptıklarını söyledi.

Türkiye’bile etkili yerine çalışan, 5 gönül ve üzerinde işçiye erbap 117 düz şeş kömür madeni bulunduğunu ve madenlerde seçkin yıl 1000’e andıran denet yaptıklarını anlatan Kılıçarslan, teftişler sonucunda güzeşte sene 337, bu sene da şu ana büyüklüğünde 225 idari para cezası önerdiklerini vurguladı.

Kılıçarslan, geçen sene cemi sektörlerde 15 bin iş yeri denetiminde 64 milyon 569 bin liralık para cezası uygulandığını aktararak, “Güzeşte sene 1000 madende denetleme yapmışız. İdari mülk cezalarının üçte birini madenlerde uygulamışız. Her yıl teftiş yapmamıza karşın iyileştirmeler yapılmadığı için idari dünyalık cezaları uyguladık. Muhalif kömür madenlerinde belirleme ettiğimiz hususların yarısının giderilmediğini görüyoruz. Programlı teftişlerimizde normalde sakat hususların giderilme oranı yüzde 95’tir amma muhalif kömür ocaklarında yüzde 50’ye mümasil giderememe yahut gidermeme oranları var.” bilgisini verdi.

Uymaz kömür madeni teftişlerinde arz çok karşılaştıkları eksiklikleri anlatan Kılıçarslan, sözlerine şu şekilde sürdürdü:

“Giderilmeyen hususların önce sırasında tahkimatın natamam olması var. Şişman ölümlerin yanı sıra haddinden fazla fazla gündeme gelmeyen tekli ölümlerimiz var. Bunlar göçükler, tahkimat cihetiyle oluşan avarız. Burada büyük bire bir ayıp olduğunu görüyoruz. Sunma fazla giderilemeyen noksanımız bu. Ardından mekanik, elektrikli takım ve tesislerin rastgele parlamaya etmen mümteni nitelikte olması gerektiğine ait tespitler var. Bilahare da havalandırmaya ilgili merkezi doğal gaz takip sensörlerinin natamam olması ya da on paralık olmaması hususu var.”

“İşverenin gidermediği aynı mevzuata ihtilaf var”

Patlama nedeniyle 41 işçinin hayatını kaybettiği Amasra Eroin Müessesesini her sene uyumlu olarak denetlediklerinin altını çizen Kılıçarslan, şunları kaydetti:

“Amasra Beyaz Zehir Müessesesinde en son kazadan önce 5-11 Ilk Teşrin tarihleri arası ayrımsız denetimimiz var. Bu denetimde 19 mevzuata aykırılık belirleme etmişiz. Bunların 16’sı denet esnasında kaldırılmış, mütezayit 3’ü üzere ise yönetsel nakdî ceza önerilmiş. Şu zaman rapor istimara aşamasında ama kısaca 220 bin lira civarında idari para cezası çıkıyor. Herhangi Bir sene faziletkâr miktarlarda nakdî ceza görüyoruz. Mevzuata tehalüf işveren yoluyla giderilmediği ahit katlayarak nakdî ceza uyguluyoruz. Bu işletmede yazdığımız mevzuata aykırılığın ikisi da eski teftişlerden geliyor. Esasta işverenin gidermediği benzeri mevzuata ihtilaf var.”

Kılıçarslan, Amasra Beyaz Zehir Müessesesinde 2015 yılında oksijen ve müvellidülma sülfür sensörünün bulunmaması ile metan değerlerinin merkezi doğal gaz takip sistemi yoluyla vasıta altına alınmaması zımnında üretimi durdurma kararı verdiklerini fakat işverenin itirazı konusunda mahkemenin, ehlihibre raporu doğrultusunda durdurma kararını kaldırdığını; 2018 yılında benzer eksikliklerden ortalık sunulan tevkif cezasına yönelik itirazın bu öğün mahkemece reddedildiğini söyledi.

Kılıçarslan, “Son teftişte tespit edilen 3 konuda mevzuata uymazlık var. Havalandırmanın yönünü damarı bozuk çevrilecek özellikte olmaması, canlılık ekipmanlarının mukteza özellikte olmaması. Yani bir doğal gaz deşarjı olduğunda oradaki elektrikli ekipmanların patlamaya sebep olmaması gerekiyor. TTK’birlikte bunun muadili ekipmanlar var.” ifadelerini kullandı.

“Denetimlerin ardından tam sonuçları alamıyoruz”

Sunumun peşi sıra yarkurul üyeleri Bakan Yardımcısı Ertem ve beraberindekilere sorular yöneltti.

Ertem, Soma ve Ermenek’teki maden kazalarından sonradan alelhusus işçi sağlığına müteveccih tedbirlerin arttırıldığını ve bugüne kadar olumlu sonuçlarının görüldüğünü belirterek, akıbet 8 almanak süreçte iş kazalarında hayatını kaybedenlerin sayısının azaldığını ifade etti.

Mevzuatta farklılık yapılması gerekiyorsa Vekâlet yerine yardım sunmaya hazır olduklarını nâkil Ertem, ” Herhangi Bir sınama başka tıpkı önlemi yanı sıra getiriyor. Buna dahi biz bigane kalamayız. Mevzuatımızın ehliyetli olduğu, denetimlerin yapılması noktasında hassaslık gösterildiği ancak denetimlerin peşi sıra ehliyetli sonuçları alamadığımız kabilinden aynı durum var. Acep burada caydırıcılıkla ilgili tıpkı maslahat mi var? Caydırıcı olma noktasında evet para cezalarını henüz çok yapacağız ya de üretimi durdurmaya ilgilendiren tedbirlere başka eksiklikleri birlikte alacağız. İlgili bakanlıklarla bunu enformasyon ederek zahir bir çözüm getirilebilir, hangi yapılabilir, onları yapacağız. Amasra kazasından sonradan böyle bire bir çalışmamız olacak.” diyerek konuştu.

Ertem, kazanın neden yaşandığı konusundaki soruya, “Hepimizin üstünde durduğu havalandırmayla alakadar eksikliğin, tali havalandırma ünitelerinden birisinin bağlantısının olmadığını ve güçlükle olduğuyla ilgili ayrımsız belirleme var. Bu tayin, Say Bakanlığımızın tespiti namına bizde bile var. Kazadan 3 devir geçmiş bitirdiğimiz denetimimizde bu kusur belirleme edilmiş ancak bunun üretimi durdurmayı gerektirecek düzeyde olmadığına ilişkin birlikte tıpkı öngörümüz var.” yanıtını verdi.

Ertem, ilçe öncesinde bataklık gazı gazı oranının 2’nin üzerine çıktığı yönünde ayrımsız raporlarının olmadığını sözlerine ekledi.