Tarım ve Orman Bakanlığına tutkun Huy Siper ve Milli Parklar (DKMP) Umumi Müdürlüğü, çandır hayatının desteklenmesi üzere kurduğu 11 iyileştirme merkezinde, geçen yıl 11 bin 377 hayvanın tedavisini gerçekleştirerek saf ortamlarına dönmelerini sağladı.
AA muhabirinin, Ekincilik ve Orman Bakanlığından edindiği bilgiye bakarak, Türkiye, Avrupa-Sibirya, Akdeniz ve İran-Turan atılmak için 3 ayrımlı bitki coğrafyasına eş olması zımnında ensesi kalın tıpkısı biyolojik çeşitliliği barındırıyor.
Dünyadaki 36 ısıdam noktadan 3’ünü zarfında bulunduran Türkiye’de, endemizm oranı yüzde 30 seviyesinde bulunuyor. DKMP Umumi Müdürlüğü dahi söz konusu zengin çeşitliliği müzaheret etmek ve sürdürülebilirlik esası doğrultusunda kül canlıların refahını tasarruf etmek üzere çalışmalar yapıyor.
Türkiye’üstelik zihayat aşılanmamış hayvanlarından memeliler, kuşlar ve sürüngenler Kişmiri Avcılığı Kanunu kapsamında belirleniyor ve listeleniyor. Bu listeler muayyen aralıklarla güncelleniyor ve koruma altına alınacak efsanevi türleri bu güncellemeler sırasında gözden geçiriliyor.
Buna göre, Türkiye’dahi şu dakika 154 memeli, 490 kuş, 140 sürüngen türü yaşamını sürdürüyor. Biyolojik spektrum envanter çalışmalarında 19 bine mümasil omurgasız efsanevi türü ve 11 bine andıran bitki türü kaydedildi.
1,2 milyon hektar alanda siper çalışması
Söz konusu türlerin devamlılığı üzere ilmî adına “mağara-situ” kendisine adlandırılan yerinde koruma çalışmaları gerçekleştiriliyor. Bu kapsamda, nesli od altında olan türlerin korunması ve geliştirilmesi devlet biyoçeşitliliği açısından şişman önem yeryüzü ediyor. Bu türlerin korunması için 1 milyon 165 bin 447 hektar alana eş 85 karışık hayatı geliştirme sahası zar edilirken buralarda maksat türlerin sayısının artırılması amaçlanıyor.
Farklı türler üzere car edilen bu sahalarda, karışık keçisi, Rum yaban koyunu, geyik, kara, sığın, kelaynak, karaakbaba, ahu üzere çeşitler sığınma altında bulunuyor.
Umumi Direktörlük melez hayvanlarını iaşe etmek amacıyla kâh türler üzere tezyit istasyonları kuruyor. Bu alanlarda kızıl geyik, sığın, ceylan, Rum karışık koyunu, Hatay şiddetli ceylanı, kelaynak üzere türlerin üretimi yapılıyor. Hep 12 memeli ve 9 kanatlı yaban hayvanı, 3 bile alabalık çoğaltma istasyonu faaliyette bulunuyor. Teksir istasyonlarında 2022 sonu bakımından 165 alageyik, 624 aşılanmamış koyunu, 145 kızıl geyik, 249 ahu ve 288 kelaynak kayran alıyor.
Üretim çalışmalarının birlikte karışık hayatının desteklenmesi ve rehabilitasyonu çalışmaları de yapılıyor. Türkiye çapında kurulu 11 melez hayvanı iyileştirme merkezindeki icraat, üniversitelerin baytar fakülteleriyle işbirliği süresince yürütülüyor. Geçen sene sonu itibarıyla doğada muhtelif nedenlerle yaralanan 17 bin 772 yaban hayvanının 11 bin 377’si tedavi ve rehabilite edilerek katıksız ortamına bırakıldı.
Tür himaye eylem planı çalışmaları
Nesli ateş altında olan türlerin korunması üzere zümre koruma eylem planları üstelik hazırlanıyor. Bu tasrif, nesli ateş altına düşen benzeri türün bulunan durumu ile gelecekte olmasını maksut durum arasındaki bağlantıyı sağlayıp, gelecekteki duruma ulaşılması için yapılması gereken işlemleri tanımlıyor.
Bu planların hazırlanması üzere 2013 yılında başlatılan çalışmada hep paydaşların katılımıyla öncelikli türler belirlenerek, 5’er yıllık dönemler halinde meri stratejiler uygulamaya konuldu.
Eylem planları hazırlama çalışması 2019 böylelikle 100 çeşit için tamamlandı. Bu tarihten itibaren hazırlanan gösteri planları Avrupa Birliği destekli IPA programı kapsamında hazırlanan ayrımsız projeyle yeni aynı yöntem bilimi çerçevesinde düzeltilmiş ediliyor. Bu yıl ağustos itibarıyla hazırlanan eylem planlarından 40’ının uygulanmasına devam edilirken 65 türle ilgilendiren nüfus izlem çalışmaları yapılacak.
