İran’ın başkenti Tahran’üstelik 13 Eylül’birlikte “aktöre polisi” kendisine aşina İrşad devriyelerince gözaltına alındıktan sonradan fenalaşarak hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Emini’nin 16 Eylül’üstelik yaşamını yitirmesi, devlet yönetimine alın protestolara sefer açmıştı. Dünyanın gözü buradayken geçmiş özen çeken bire bir gelişme yaşandı.
“NEREDE KURULDUYSA ORADA KAPATILMIŞTIR”
İran Başsavcısı Muhammed Cafer Muntazeri, ülkede iki aydan mufassal süren Mahsa Emini gösterileriyle ilişkin eleştirilerin odağındaki “ahlak polisi” biriminin kapatıldığını duyurdu. Yargı Gücü’nin ülkede meydana mevrut serencam gösterileri eksiksiz yönleriyle değerlendirdiğini dile getiren Muntazeri, Ahlak Polisi biriminin kapatılmasına ilişkin tıpkısı istifham üstüne, “Ahlak polisinin Yargı Erki ile hiçbir ilişkisi yoktur. Aktöre polisi, evvelden nerede kurulduysa orada kapatılmıştır.” dedi. Güvenlik Teşkilatından ise daha konuyla ait izah yapılmadı.
“İRAN-IRAK SAVAŞI İLE KIYASLANAMAYACAK BİR HİBRİT KAVGA”
Ülkenin geneline yayılan ve rejim karşıtlığına dönüşen gösterileri “hibrit kavga” şeklinde niteleyen Muntazeri, 8 sene süren İran- Irak Savaşı’ndan henüz şümullü bir savaşla karşı karşıya kaldıklarını söyledi. Muntazeri, “İran-Irak Savaşı ile kıyaslanamayacak boyuttaki hibrit savaşın, politika, yapmacıklı ve yalan vukuf ifşa, siber, kültürel ve diplomatik uğraş, gayrı ülkelerle ilişkileri iptal, dini ve etnik azınlıkların arasını açılış ve soylu erki yaptırımları açık artırma kabil bir nice yönü var.” ifadelerini kullandı. Ülkede “ayaklanma” hareketine sebebiyet verenlerin konusunda kararlılıkla gidileceğini kaydeden Muntazeri, İran aleyhine girişimlerden MEMLUK, İngiltere, Fransa, Almanya, İsrail ve bazen Fellah ülkelerini sorumlu tuttu.
2006 YILINDA KURULDU, “MÜNASEBETSIZ” GİYİNEN KADINLARI UYARACAKLARDI
Peki, koskoca tıpkı devleti neredeyse yıkılmanın eşiğine getiren vaziyetler zincirini başlatan ahlak polisleri kimler? Bu vahit neden ve ne ahit kuruldu? İran’birlikte 1983’te kamusal alanda saçlarını tamamen kapatmayan tıpkı kadının 74 kırbaç darbesiyle cezalandırılması kararlaştırıldı. Yakın zamanda buna tıpkı üstelik 60 ünlük delik cezası eklendi. İran Güvenlik Teşkilatına mecbur namına kurulan aktöre polisi da ilk kendisine 2006 yılında görevine başladı. Bu polisler ilkin sokakta kılık kıyafet kurallarına göre “yakişiksiz” giyinen, başlarını yeterince örtmeyen ya de etraflı ve artağan kıyafetler giyinmeyen kadınları uyaracaktı.
BİR SÜRE SONRA GÖZALTINA ALMAYA BAŞLADILAR
Fakat birim, daha bilahare bahis konusu kadınları gözaltına almaya birlikte başladı. Bunu yaparken arada sırada anif yöntemler uygulandı, akılalmaz görüntüler ve gözaltına alınan kadınların gözyaşları acun kamuoyunda dahi kendine degaje saha buldu. Fakat aktöre polislerinin uygulamalarına hiçbir kısıtlılık getirilmedi. Felç felç akan su, Mahsa Amini’nin ahlak polisi vasıtasıyla gözaltına alındıktan sonraları hayatını kaybetmesiyle taştı. İran, kadınları tabiri caizse hizaya anlatmak için kurduğu ahlak polisi biriminin faturasını, bugün haddinden fazla elan yoğun tıpkı şekilde ödüyor.
BİR AKTÖRE POLİSİNİN İTİRAFI: RESMEN AVA GÖNDERİLİYORUZ
Meseleye benzeri de aktöre polisleri vasıtasıyla bakalım. Geçtiğimiz yıllarda ismini gizleyen aynı ahlak polisi yaptıkları işi “kadınları arkalamak” yerine tanımlamıştı. Onlara göre kadınlar belirlenen çerçevede giyinmezlerse erkekleri kışkırtabilir ve avrat bu durumdan uymazlık görebilir. söz konusu polisin “Güya kılavuzlamak üzere değil bile ava gönderiliyoruz” sözleri ise gündemi uzun süre meşgul etmişti. Tıpkısı polis galiba tıpkı süre içerisinde yeteri büyüklüğünde kadını gözaltına almazsa, üstleri yoluyla uyarıldığını üstelik sözlerine eklemişti.
