Manisa’da bulunan 1800 almanak yazıtın ne anlattığı ortaya bundan sonra!

Yunusemre ilçesine vabeste Köseler Mahallesi sınırlarındaki tarihi 2 bin 700 yıllık geçmişe raci Aigai Antika Kenti’nde bitmeme fail kazılar sürerken, kazılarda ele geçirilen eserlerin tarihe mum tutması için, asar üzerindeki icraat da sürüyor. Kentte 2004 yılında başlayan kazı çalışmalarının devrisi yılında meclis binasında kâin 3 zerre mermer birleştirilerek tercümesi yapıldı. Uzun namına ele alınarak deşifresi yapılan yazıtın sırrı ortaya daha çok. Yazıtta, Aigai halkının Roma imparatoruna ‘Fortunatus’ isimli elçiyi göndererek, keçi derisinden alınan vergilerin seçkin gelen toplayıcı yoluyla farklı alınmasıyla ilgili şikayetini bildirip, bu durumun çözüme kavuşmasını kâm ettiği belirtilirken, Aigai halkının şikayet ve talebini dikkate düzlük Roma İmparatoru’nun ise tutturuk derisinden alınan vergileri 6’dahi 1 oranında sabitlediğini ve bu kurala uymayanların cezalandırılması için talimat verdiği çözümlendi.

“DETAYLI ARAŞTIRMA YAPARAK, DEŞİFRESİ YAPILDI”

Aigai Antika Kenti’nde süren kazılara başkanlık eden Manisa Celal Bayar Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Akademisyen Doç. Dr. Yusuf Sezgin, yazıtın kentin ekonomisinin muannit ve aksi derisi konusunda olduğunun kanıtlanması açısından önemine dikkati çekti. Doç. Dr. Sezgin, “Aigai’üstelik önceki kazı çalışmaları 2004 yılında başladı. Kazı çalışmalarının başladığı divan binasında devrisi yıl tıpkısı yazıta ilgilendiren 3 mermer parça ele geçti. Prof. Dr. Hasan Malay marifetiyle kitabe üstünde kısmen çalışılmıştı ve tercümesi yapılmıştı. Ancak güzeşte yıl hocamızı kaybettik. Akıbet dönemde kitabe üzerinde etraflı araştırma yaparak, deşifresi yapıldı. Bu kitabe çok kızıl, özellikle dahi mecliste bulunması elhak kıymetini ortaya koyuyor. Yazıt kentin ekonomisinin temelinin inatçı ve inat derisi konusunda oluştuğunu kesinleştiriyor” dedi.

“İMPARATORA ELÇİ ÖRTMEK HADDINDEN FAZLA GÖSTERIŞSIZ BİR ŞEY DEĞİL”

Doç. Dr. Sezgin, “Yazıtta, ‘Fortunatus’ adındaki Aigaili aynı murahhas Roma’dahi imparatorun sarayına gönderiliyor. Burası çokça muhteşem. Roma döneminde imparatora delege kovmak çok süssüz ayrımsız şey değil. Değme istediğinizde imparatora murahhas gönderemiyorsunuz. Fortunatus, imparatora Aigaililerin şikayetini iletiyor. Roma döneminde Romalılar Anadolu’nun ayrımlı bölgelerine gelerek idrak topluyorlar. Aigai’dahi gâvur derisinden alınan rüsum, her gelen idrak toplayıcı vasıtasıyla farklı toplam, bunun çözümlenmesi açısından imparatora gidiyor. İmparator bile imdi aksi derisinden alınan vergileri 6’de 1 oranında sabitliyor ve bu kurala uymayanların cezalandırılacağını belirtiyor” diye niteleyerek konuştu.

“BİLİM DÜNYASINA YENİ SUNDUĞUMUZ ÖNEMLİ BİR YAZIT”

Doç. Dr. Sezgin, şöyle bitmeme etti:

“Aigai’nin sözcük anlamı gâvur. Bulunduğu coğrafyada inat yetiştiriciliğine makul benzeri coğrafya. İlk posta elimizde ayrımsız yazıtla bunu söyleyebilecek tıpkı duruma geldik. 1800 sene önceki merkum tıpkı kitabe ve meclise konmuş. Kentin arz heybetli konularından biri olsa lüzumlu. Roma imparatorlarının topladığı rüşvet belirlenmesi ve sabitlenmesidir. Yazıt sebebiyle kentin muannit derisi ile olan ilişkisi, kentin ekonomisinin gâvur derisi üzerinden yürütüldüğü teorilerimizi doğruladı. O açıdan bili dünyasına kullanılmamış sunduğumuz makro aynı kitabe.”

Share: