İklik değişikliği sorunu, dünyanın gündeminde yer alırken sorunun yer çokça hissedildiği Arktik Okyanusu’nda yalım artışları yaşanmaya bitmeme ediyor. Arktik bölgede aktif canlıların ya uzlaşma sağlayarak hayat alanlarını değiştireceği ya da nesillerinin tükenmesi ile yüz yüze kalacağı belirtiliyor. Arktik bölgede kolaylıkla azalan bahir buzları, dünyanın de çabuk tıpkısı şekilde ısınmasına illet oluyor. Arktik bölgeye gelen ruz ışınları, bahir buzları sebebiyle hoşgörüsüz yansıyarak dünyanın ısı dengesinde cesim ayrımsız kurum oynuyor. Bahir buzlarının kaybolmasıyla elan çok okyanus suyunun açığa çıkması ve ısıyı emmesi, Yıldız Polar bölgesinin daha fazla ısınmasını birlikte getiriyor. Bu sebeple bu alanların bulunmayan olması evet da azalması, deniz buzlarına bağımlı işlek Arktik bölgede bulunan canlılar için kritik bire bir öneme sahip. İklim değişikliği cihetiyle eriyen ve polar noktasına akla yatkın gerileyici bahir buzları; bu alanlarda canlı, sönümsüz ve mahfuz gâh türlerin hayat alanlarını değiştirmesine hastalık oluyor. Bu, polar ayısı kabilinden türlerin nesillerinin tükenmesi anlamına de geliyor. İklim değişikliği polar canlılarının yaşamını zılgıt ediyor
Bu sene alelhusus güz aylarında Arktik bölge içerisinde kâin Yıldız Barents Denizi ve adalarında yaşanan zait 4 dereceye varan alev artışları, dünyanın arz aceleci ısınan yerinin bu kesim olduğuna meni ediyor. Bu şule artışı, bölgenin 2020 öncesi 20 almanak ölçümlerinin neredeyse 7 katına denk geliyor ve bu üstelik küresel ısınma ortalamasının 2-3 imansız büyüklüğünde artmış olduğu anlamına geliyor. Camekân gazı emisyonlarını kesmek için önlemler alınmaması halinde hem Kuzey Kutbu’nun binlerce kilometre güneyinde hem de dünyanın dört bir yanındaki bölgeler için bu format, “yükselen deniz seviyeleri, mütebeddil yalaz, yağış düzenleri ve daha kötü gelgel olayları” anlamına gelecek. 2. Millî Arktik Ilmî Araştırma Seferi Lideri ve Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy, Kuzey Kutbu’nun en iri yırtıcısı akseptans edilen, Latince ismi “Ursus maritimus” olan ve deniz ayısı anlamına mevrut polar ayılarının, hayatlarının çoğunu okyanusta yahut bahir buzu üstünde geçirdiğini anlattı. Özsoy, “Kutup ayıları yetenekli yüzücülerdir. Polar ayıları, saatte 6 millik bire bir atiklik ile yüzebilmekte. Parafin tüylerinin altında siyah derileri bulunur ve vücutlarındaki yağ tabakası onları sevimsiz gelgel ve soğuk sudan izole hale getiriyor. Tıpkısı Antarktika’daki penguenler üzere üstelik makbul. Polar ayıları, zamanlarının çoğunu şart araştırmak amacıyla kullanır ve hayatta istop etmek için ihtiyaçları olan bereketli miktardaki yağı alelumum avladıkları halkalı ayı balığı veya sakallı foklarla sağlamaktadırlar. Kutup ayıları bire bir zamanda yolculuk etmek, avlanmak, soluklanmak üzere bile bahir buzuna ihtiyaç duymakta.” diye konuştu.
Akıbet dönemlerde okudukları ilmî yayınlarda, acun üstüne aktif kutup ayılarının popülasyonunun gâh bölgelerde keder verici duruma geldiğini ifade fail Özsoy, şunları kaydetti: “Edindiğimiz bilgilere göre, kalıcı deniz buzu alanındaki sayıları kamu bilinmese üstelik Barents Denizi’nde 2 bin 500 ila 3 bin arasında kutup ayısı yaşadığı yine ilmî yayınlardan ortaya çıkmaktadır. Bu birlikte bizim benzeri karşılaştırma yapmamızı sağlıyor. Norveç’te kutup ayılarının alıngan popülasyona ehil olduğunu görüyoruz. Bunun yanı sıra Kanada’dahi ise polar ayılarının sayılarının endişe donör duruma geldiği bile gözlerden kaçmıyor. NASA’dan ve Avrupa Gök Ajansı ESA’nın sağladığı uydu verilerinden aldığımız bilgilere bakarak, 2040 yılına büyüklüğünde ‘son buz bölgesi’ adına adlandırılan Kuzeydoğu Kanada ve Kuzey Grönland’birlikte kalacak bahir buzlarının, kutup ayıları ve buza sınırlanmış cıvıl cıvıl değişik canlılar üzere eke bire bir kayran haline geleceğini görmekteyiz. Deniz buzlarının kaybı ki bu; Arktik bölgede kestirmece üçte angajman tıpkısı alanı kapsayacak şekilde tıpkı kayba eş, alelhusus küresel ölçekte kutup ayılarının sayısının 2050 yıllarına gelindiğinde yüzde 30 kayba uğrayacağına birlikte meni etmekte.”
bu arada, Türk Arktik Bilimsel Araştırma ekibi, nöbet boyunca küresel iklim değişikliği konusuna dikkati vira etmek amacıyla deniz memelileri gözlemleri gerçekleştirdi. Proje kapsamında grup, Arktik Okyanusu’nda mors, sakallı ayı balığı, halkalı fok, Grönland foku, finlandiyalı balinası, minke balinası, çıkma balina, parafin balina, orka, kuş türlerinden alk, kişmiri ayaklı martı, polar martısı, dirgen akrep martı, korsan martı ve polar ayılarını gözlemleyerek sayıları üzerine raporlamalar yaptı. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Dirim Bilimi Bölümü’nden Prof. Dr. Mustafa Sözen dahi sefere iltihak planlarının çocukken izlediği “Zeybek Cousteau (Jacques-Yves Cousteau)” belgeselleri sayesinde olduğunu ve benzeri çevrim katiyen gemiyle olgun seferine katılmayı hayalet ettiğini aktardı. Sözen, “Projemizde çalıştığımız bahir memelilerinin iki grubu var; balina ile yunusların bulunduğu deniz memelileri (cetacean) ve morslar ile fokların bulunduğu yüzgeç ayaklı bahir memelileri. Yaptığımız bu himmet, görülen türlerin belirlenmesi ve sayılarının alınması şeklinde olacak. Bu icraat ile etraflı yıllar selen biriktirdiği takdirde yayılışları, yayılışlarındaki değişmelere tabi adına global abuhava değişikliği ile yorumlamayı, etkili popülasyonları ile devir içerisindeki miktarlarının artmaları ve azalmalarını belirlemeyi amaçlıyoruz.” diye konuştu. Tromso’dan başladıkları seferde 2 bin 125 bahir mili sefer katettiklerini ve bu süreçte bir nice hareketli türünü gözlemlediklerini ifade fail Sözen, Barents Denizi’nin ortalarına geldiklerinde 50-60 kadar, çoğunluğu kambur, balina sürüsüyle karşılaştıklarını anlattı. Sözen, “Bu bizim sunu heyecanlandığımız anlardan birisiydi. Çalışmamızın benzeri kısmı, balinaların yalın yüzgeçleri ve kuyruklarını fotoğraflayarak bireyi tarif etmek ve dünya üzerinde bulunan balina kataloglarından bireyleri oranlamak. Gözlemlediğimiz balinaların elan evvel ağyar vasıtasıyla belgelenip belgelenmediklerini ortaya koymayı ve o kataloglarda olmayan kullanılmamış efrat amacıyla o kataloglara bu fotoğrafları eklemeyi amaçlıyoruz.” dedi. Toptan abuhava değişikliğini biricik aynı gözlem ile ortaya koymanın mümkün olmadığını vurgulayan Sözen, devamla şunları kaydetti: “Global abuhava değişikliğinin etkilerini giysi amacıyla teferruatlı yılların gözlemleri gerekiyor. Polar bölgesi hayvanları aslında beş altı farklı kol. Sonsuz burada aylamak zorunda olanlar var. Mesela beyaz zehir balinaların (beluga) bütün yaşamı kutup dairesi süresince. Bu canlılar ısıdam denizlere, güneye nazil çeşitler değil amma hörgüç balina ya birlikte orka kabilinden enva seçkin iki kutupta da, Istiva Hattı bölgesinde da bulunuyor. Ara Sıra balinalar 5-6 bin kilometrelik uzak mesafelere barhana edebiliyor. Nemalanmak, tevlit etmek amacıyla çok büyük bölgeler gezebiliyorlar. Ancak beyaz balina üzere bahir gergedanı, yani İngilizce ismi ‘narval’ olan tek troleybüs balina de kutup bölgesindeki bahir buzlarının arasında hayatiyetli bir garip. Kutup ayısı, ismi kabilinden kutuplarda sürdürmek zorunda olan ve varlığı buz örtüsünün varlığının devamına tutkun olan nev. Isınmaya tutkun yerine kutuplar ısınır ve buz örtüsünü kaybederse sımsıkı kutba bağlı olan türlerin nesilleri tükenebilir. Dünyanın şişman coğrafyalarında güçlü gâh göçkün balinaların döngülerinde kutuplar gine haddinden fazla heybetli. Şayet küresel abuhava değişikliği ve kutuplardaki rızık zincirini bozar üstelik o balinaların burada eli nimetli miktarda elde ettiği besinlerde azalmaya hastalık olursa onların dahi nesilleri tehlikeye girer. Yani toptan istinas ve kutupların sisteminin bozulması aslında cemi insanlar üzere global tıpkısı yıldırma ve tam dünyayı ilgili bire bir sorun.”
Beyaz mülevven, boyları 5 metreye büyüklüğünde uzayabilen ve ağırlıkları tahminî olarak 700 kilogram ila 1,5 titrem arasında olan parafin balinalar (beluga) varagelmek amacıyla deniz buzlarına gerekseme duyuyor. Özellikle ilkbahar döneminde Arktik bölgeye nemalanmak için gelen beyaz zehir balinalar; somon, ringa balığı, karides, pisi balığı ve yengeç gibi canlılar ile besleniyor. Daha tükenmekte olan aynı çeşit olarak görülmese bile yaşadıkları habitat kaybı, yaka şeritlerindeki eş faaliyetleri, toksik maddeler, mekân kirliliği ve faziletli oranda maruz kaldıkları uzvi kirleticiler sebebiyle parafin balinaların yaşamları ateş altında bulunuyor. AA’nın haberine göre; Uzakyol defa zabiti Kaptan Düşünmeden Baybars Işıler, bulundukları kuzey enlemlerinde balıkçılığın makro antant kaynağı olduğunu belirterek, “Balıkçılığın halihazırda çevreye verdiği zararlar elhak sınırlı. Nedeniyle çıktı bizim bu etkileri da bu enlemlerde müşahede ihtimalimiz haddinden fazla faziletkâr. Hakikaten Svalbard Adası’nın etrafında gerçekleştirdiğimiz seyirlerde, botlarla karaya yaklaştığımızda birlikte adalar üstünde birtakım atıkları zaten gözlemledik. Bu atıklar esasen bu bölgelerin elan bile korunması gerektiğini, bu bölge amacıyla yaratılan kuralların belde korunması ile yürütülmesinin hangi büyüklüğünde eke olduğunu gösteriyor.” dedi.
Bu sene alelhusus güz aylarında Arktik bölge içerisinde kâin Yıldız Barents Denizi ve adalarında yaşanan zait 4 dereceye varan alev artışları, dünyanın arz aceleci ısınan yerinin bu kesim olduğuna meni ediyor. Bu şule artışı, bölgenin 2020 öncesi 20 almanak ölçümlerinin neredeyse 7 katına denk geliyor ve bu üstelik küresel ısınma ortalamasının 2-3 imansız büyüklüğünde artmış olduğu anlamına geliyor. Camekân gazı emisyonlarını kesmek için önlemler alınmaması halinde hem Kuzey Kutbu’nun binlerce kilometre güneyinde hem de dünyanın dört bir yanındaki bölgeler için bu format, “yükselen deniz seviyeleri, mütebeddil yalaz, yağış düzenleri ve daha kötü gelgel olayları” anlamına gelecek. 2. Millî Arktik Ilmî Araştırma Seferi Lideri ve Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy, Kuzey Kutbu’nun en iri yırtıcısı akseptans edilen, Latince ismi “Ursus maritimus” olan ve deniz ayısı anlamına mevrut polar ayılarının, hayatlarının çoğunu okyanusta yahut bahir buzu üstünde geçirdiğini anlattı. Özsoy, “Kutup ayıları yetenekli yüzücülerdir. Polar ayıları, saatte 6 millik bire bir atiklik ile yüzebilmekte. Parafin tüylerinin altında siyah derileri bulunur ve vücutlarındaki yağ tabakası onları sevimsiz gelgel ve soğuk sudan izole hale getiriyor. Tıpkısı Antarktika’daki penguenler üzere üstelik makbul. Polar ayıları, zamanlarının çoğunu şart araştırmak amacıyla kullanır ve hayatta istop etmek için ihtiyaçları olan bereketli miktardaki yağı alelumum avladıkları halkalı ayı balığı veya sakallı foklarla sağlamaktadırlar. Kutup ayıları bire bir zamanda yolculuk etmek, avlanmak, soluklanmak üzere bile bahir buzuna ihtiyaç duymakta.” diye konuştu.
Akıbet dönemlerde okudukları ilmî yayınlarda, acun üstüne aktif kutup ayılarının popülasyonunun gâh bölgelerde keder verici duruma geldiğini ifade fail Özsoy, şunları kaydetti: “Edindiğimiz bilgilere göre, kalıcı deniz buzu alanındaki sayıları kamu bilinmese üstelik Barents Denizi’nde 2 bin 500 ila 3 bin arasında kutup ayısı yaşadığı yine ilmî yayınlardan ortaya çıkmaktadır. Bu birlikte bizim benzeri karşılaştırma yapmamızı sağlıyor. Norveç’te kutup ayılarının alıngan popülasyona ehil olduğunu görüyoruz. Bunun yanı sıra Kanada’dahi ise polar ayılarının sayılarının endişe donör duruma geldiği bile gözlerden kaçmıyor. NASA’dan ve Avrupa Gök Ajansı ESA’nın sağladığı uydu verilerinden aldığımız bilgilere bakarak, 2040 yılına büyüklüğünde ‘son buz bölgesi’ adına adlandırılan Kuzeydoğu Kanada ve Kuzey Grönland’birlikte kalacak bahir buzlarının, kutup ayıları ve buza sınırlanmış cıvıl cıvıl değişik canlılar üzere eke bire bir kayran haline geleceğini görmekteyiz. Deniz buzlarının kaybı ki bu; Arktik bölgede kestirmece üçte angajman tıpkısı alanı kapsayacak şekilde tıpkı kayba eş, alelhusus küresel ölçekte kutup ayılarının sayısının 2050 yıllarına gelindiğinde yüzde 30 kayba uğrayacağına birlikte meni etmekte.”
bu arada, Türk Arktik Bilimsel Araştırma ekibi, nöbet boyunca küresel iklim değişikliği konusuna dikkati vira etmek amacıyla deniz memelileri gözlemleri gerçekleştirdi. Proje kapsamında grup, Arktik Okyanusu’nda mors, sakallı ayı balığı, halkalı fok, Grönland foku, finlandiyalı balinası, minke balinası, çıkma balina, parafin balina, orka, kuş türlerinden alk, kişmiri ayaklı martı, polar martısı, dirgen akrep martı, korsan martı ve polar ayılarını gözlemleyerek sayıları üzerine raporlamalar yaptı. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Dirim Bilimi Bölümü’nden Prof. Dr. Mustafa Sözen dahi sefere iltihak planlarının çocukken izlediği “Zeybek Cousteau (Jacques-Yves Cousteau)” belgeselleri sayesinde olduğunu ve benzeri çevrim katiyen gemiyle olgun seferine katılmayı hayalet ettiğini aktardı. Sözen, “Projemizde çalıştığımız bahir memelilerinin iki grubu var; balina ile yunusların bulunduğu deniz memelileri (cetacean) ve morslar ile fokların bulunduğu yüzgeç ayaklı bahir memelileri. Yaptığımız bu himmet, görülen türlerin belirlenmesi ve sayılarının alınması şeklinde olacak. Bu icraat ile etraflı yıllar selen biriktirdiği takdirde yayılışları, yayılışlarındaki değişmelere tabi adına global abuhava değişikliği ile yorumlamayı, etkili popülasyonları ile devir içerisindeki miktarlarının artmaları ve azalmalarını belirlemeyi amaçlıyoruz.” diye konuştu. Tromso’dan başladıkları seferde 2 bin 125 bahir mili sefer katettiklerini ve bu süreçte bir nice hareketli türünü gözlemlediklerini ifade fail Sözen, Barents Denizi’nin ortalarına geldiklerinde 50-60 kadar, çoğunluğu kambur, balina sürüsüyle karşılaştıklarını anlattı. Sözen, “Bu bizim sunu heyecanlandığımız anlardan birisiydi. Çalışmamızın benzeri kısmı, balinaların yalın yüzgeçleri ve kuyruklarını fotoğraflayarak bireyi tarif etmek ve dünya üzerinde bulunan balina kataloglarından bireyleri oranlamak. Gözlemlediğimiz balinaların elan evvel ağyar vasıtasıyla belgelenip belgelenmediklerini ortaya koymayı ve o kataloglarda olmayan kullanılmamış efrat amacıyla o kataloglara bu fotoğrafları eklemeyi amaçlıyoruz.” dedi. Toptan abuhava değişikliğini biricik aynı gözlem ile ortaya koymanın mümkün olmadığını vurgulayan Sözen, devamla şunları kaydetti: “Global abuhava değişikliğinin etkilerini giysi amacıyla teferruatlı yılların gözlemleri gerekiyor. Polar bölgesi hayvanları aslında beş altı farklı kol. Sonsuz burada aylamak zorunda olanlar var. Mesela beyaz zehir balinaların (beluga) bütün yaşamı kutup dairesi süresince. Bu canlılar ısıdam denizlere, güneye nazil çeşitler değil amma hörgüç balina ya birlikte orka kabilinden enva seçkin iki kutupta da, Istiva Hattı bölgesinde da bulunuyor. Ara Sıra balinalar 5-6 bin kilometrelik uzak mesafelere barhana edebiliyor. Nemalanmak, tevlit etmek amacıyla çok büyük bölgeler gezebiliyorlar. Ancak beyaz balina üzere bahir gergedanı, yani İngilizce ismi ‘narval’ olan tek troleybüs balina de kutup bölgesindeki bahir buzlarının arasında hayatiyetli bir garip. Kutup ayısı, ismi kabilinden kutuplarda sürdürmek zorunda olan ve varlığı buz örtüsünün varlığının devamına tutkun olan nev. Isınmaya tutkun yerine kutuplar ısınır ve buz örtüsünü kaybederse sımsıkı kutba bağlı olan türlerin nesilleri tükenebilir. Dünyanın şişman coğrafyalarında güçlü gâh göçkün balinaların döngülerinde kutuplar gine haddinden fazla heybetli. Şayet küresel abuhava değişikliği ve kutuplardaki rızık zincirini bozar üstelik o balinaların burada eli nimetli miktarda elde ettiği besinlerde azalmaya hastalık olursa onların dahi nesilleri tehlikeye girer. Yani toptan istinas ve kutupların sisteminin bozulması aslında cemi insanlar üzere global tıpkısı yıldırma ve tam dünyayı ilgili bire bir sorun.”
Beyaz mülevven, boyları 5 metreye büyüklüğünde uzayabilen ve ağırlıkları tahminî olarak 700 kilogram ila 1,5 titrem arasında olan parafin balinalar (beluga) varagelmek amacıyla deniz buzlarına gerekseme duyuyor. Özellikle ilkbahar döneminde Arktik bölgeye nemalanmak için gelen beyaz zehir balinalar; somon, ringa balığı, karides, pisi balığı ve yengeç gibi canlılar ile besleniyor. Daha tükenmekte olan aynı çeşit olarak görülmese bile yaşadıkları habitat kaybı, yaka şeritlerindeki eş faaliyetleri, toksik maddeler, mekân kirliliği ve faziletli oranda maruz kaldıkları uzvi kirleticiler sebebiyle parafin balinaların yaşamları ateş altında bulunuyor. AA’nın haberine göre; Uzakyol defa zabiti Kaptan Düşünmeden Baybars Işıler, bulundukları kuzey enlemlerinde balıkçılığın makro antant kaynağı olduğunu belirterek, “Balıkçılığın halihazırda çevreye verdiği zararlar elhak sınırlı. Nedeniyle çıktı bizim bu etkileri da bu enlemlerde müşahede ihtimalimiz haddinden fazla faziletkâr. Hakikaten Svalbard Adası’nın etrafında gerçekleştirdiğimiz seyirlerde, botlarla karaya yaklaştığımızda birlikte adalar üstünde birtakım atıkları zaten gözlemledik. Bu atıklar esasen bu bölgelerin elan bile korunması gerektiğini, bu bölge amacıyla yaratılan kuralların belde korunması ile yürütülmesinin hangi büyüklüğünde eke olduğunu gösteriyor.” dedi.
