SERDAR ÜNSAL
Iğdır’dahi üreticiler; tezek, fide ve mazotun pahalı olması zımnında üretimin düştüğünü söyledi. Çakal Armudu ilçesinde domates yetiştiren tıpkı yetiştirici, “Şu dakika kilosu 5 TL. GELIŞMEMIŞ alıcı var. Üretim var, piyasası bulunmayan. Yani milletin çekicilik gücü yok. Soran çokça, düz bulunmayan. Eş soruyor, ‘5 teklik’ deyince arakasını dönüp gidiyor. Evine konserve amacıyla aynı kasa domates matlup koca, on yeri geziyor tıpkı kasa alamıyor. Geçen sene benzeri kasası 15 liraydı, demincek 75-80 lirayı buluyor. Patatesi kaynatıp kaynatıp yiyeceğiz. Vakıa patatesi dahi alamayacağız ya o de 10 lira” dedi.
Iğdır’bile çiftçiler, kazançlı akse zımnında yaşadıkları sorunları ANKA Marifet Ajansı’na anlattı. Iğdır’a Ahlat ilçesinden domates getirdiğini tamlayan bire bir yetiştirici, şunları söyledi:
“PATATESİ KAYNATIP KAYNATIP YİYECEĞİZ”
“Şu zaman kilosu 5 TL. GELIŞMEMIŞ azrail var. Üretim var, piyasası yok. Yani milletin alım gücü yok. Soran çokça, kayran namevcut. Herif soruyor, ‘5 teklik’ deyince arakasını dönüp gidiyor. Kimse kar etmiyor. Tarladan 3 liraya alsan, buraya getirene büyüklüğünde 5 liraya mal oluyor. Tarla sahibi getirip satamaz ki adamın dışarı çıkacak boş mi kalmış. Insan boğulmuş filhakika. Gübreden, mazottan boğulmuş filhakika. Meydan dokunaklı görüyorsun. Evine konserve üzere tıpkısı sandık domates alacak âdem, on yeri geziyor bire bir kasa alamıyor. Geçen yıl benzeri kasası 15 liraydı, demincek 75-80 lirayı buluyor. Patatesi kaynatıp kaynatıp yiyeceğiz. Hangi yapacağız? Gerçi patatesi üstelik alamayacağız evet o da 10 liralık.”
“FİYATLAR FAZILETLI, ALICI SAĞLAM YOK”
Yıllardır Iğdır’üstelik göveri ürettiğini tamlayan Düş Meydo ise yaşadıkları sorunları şöyle anlattı:
“Iğdır’de değme sene yeşil sebze ve ürün üretimi, rastgele çeşit göveri ve ürün üretimi vardı. Güzeşte sene haricen alıcılar geliyordu, herhangi bir tür ürünlerimizi satıyorduk. Deminden mazot, tezek, kat giderleri üretimi amiyane kısıtladı. Güzeşte yıl 10-15 TL’ye sattığımız domatesin kasasını demin 70-80 TL’ye satıyoruz, amma gine çiftçi dünyalık kazanamıyor. Gider çokça olduğundan çevre üretim de azaldı. Istihsal azaldığından dışarıdan, Çakal Armudu’tan başka yerlerden sebze ve ürün gelmeye başladı. Fellah, kışın hesabını yapıyor. Mazot, basılmış, nöbet, iş ve değişik giderleri hesaplıyor. ‘Kaça satarım’ diye niteleyerek adisyon yapıyor ama altından kalkamıyor. Hakeza oldukça istihsal dahi düşüyor. Maşrık bölgesinde, Iğdır’bile olan bir kitap hiçbir ilde namevcut. Mersin’üstelik birlikte bu ürünlerin çeşidi namevcut. Iğdır’de yayın çeşidi haddinden fazla olduğu için alıcıyı cezbediyor, çekiyor namına. Gider çok olduğu amacıyla ilk defa Iğdır’a dışarıdan yayın gelmeye başladı, üretimin mahdut olduğundan etraf. Görmüş olduğunuz kavun, domates dışarıdan mevrut durumda. İnsanlar üretimden mutlu değil, hükümetin buna ahali atması lazım. Istihsal konusunda çiftçiyi desteklemesi geçişsiz. Bindi alamadığı ahit, muamele payını alamadığı antlaşma rençper çöp tenekesi oluyor. Kooperatifleşme namevcut, kısacası mutlu değil dikici.”
