Küçükbaş hayvan etiyle yapılan ve hususi baharatlarla hazırlanarak odun ateşinde pişirilen banyo kebabının ne kente katışıksız aynı lezzet olduğuna dair Erzurumlular ve Artvinliler beyninde rakiplik yaşanıyor.
Pişirilmeden ilk soğan, biber, sodyum klorür ve mütenevvi baharatlarla edep edilen cilt, dinlendirme aşamasının ardından parçalar halinde “cağ” adı sunulan şişlere takılıyor.
Yatık adına özel odun ateşinde pişirilen banyo kebabının, coşkun kuvveti ve yakınlığı, yavaş yavaş pişirilmesi ve yüksek rakımda sönümsüz kucak ile kuzu etlerinin kullanılması kabilinden etkenlerle özel aynı tadı bulunuyor.
İki kent beyninde yıllardır paylaşılmayan zevk için Erzurum 22 Şubat 2010’birlikte “Oltu oltu kebabı” adıyla coğrafi belen, Artvin ise 2 yıl önceki “Yusufeli cağ döner kebap” adıyla işaret tescili aldı.
“Artvin’bile bu aromayı bulamazsınız”
Oltu Tecim ve Sanayi Odası Başkanı Baki Yağız, AA muhabirine, banyo kebabın Türkiye’nin bir nice yerinde yapıldığını ancak bambaşka yerde Oltu’üstelik yapıldığı kadar içimli olmayacağını savundu.
Yörede yapılan banyo kebabını içimli kılan etkenlerden bahseden Yağız, şöyle konuştu:
“Ana esprisi şu, bizim bu coğrafyada dağ bayır çiçeğiyle sönümsüz koyunların etinden yapılmasıdır. Balıkesir, Bursa yahut Artvin’bile bu aromayı bulamazsınız. Türk Açar Kurumu sözlüğünde üstelik banyo kebabın Oltu’ya ilgilendiren olduğu belirtilir. Cağ kebabın tarihçesine indiğiniz ahit, Oltu yöresinde konaklama ve göçkün toplumların kullandığı pişmiş cilt, bozulmadan taşıdıkları tıpkı yemek çeşidi. Artvin’dahi koyun etinden cağ kebabı yiyici kaç kişi var?”
Kişmiri, Oltu Maliyesinde 1933’üstelik cağ kebap yapıldığına dayalı işletme ruhsatlarının olduğunu belirterek, “1970-1980 sonrası değişik yerlere taşınmış. 1970’lerde Artvin’birlikte oltu kebabı var mıydı? Cümle değme şeyi kanıt edebilir ama bunun yatağı burası. Oltu’ya arpalık olduğu amacıyla burada yapılır. İlçede şu an 20’nin üstünde pres var. Buranın damak tadı, buraya arpalık benzeri yemek.” dedi.
“Babam da onun dedesi bile cağ kebabı yiyordu”
Oltu’dahi 12 yıldır banyo kavrulmuş ustalığı fail Fahrettin Özbek ise mesleği babasından öğrendiğini anlattı.
Babasıyla 6 yaşındayken oltu kebabı için deri kesimine gittiklerini dile getiren Özbek, “Adı üstünde Oltu cağ kebabı. Gelsinler Oltu’nun lezzetiyle diğerlerini kıyaslasınlar. Artvinliler üstelik gelsin görsünler, yesin görsünler.” dedi.
Oltulu Eroğlu Er birlikte banyo kebabını taşımak isteyenleri ilçeye çağırma ederek, “58 yaşındayım, çocukluğumdan beri yiyorum. Babam üstelik oltu kebabı yiyordu, onun dedesi bile cağ kebabı yiyordu.” ifadelerini kullandı.
Artvinliler sabah kahvaltısında de tüketiyor
Erzurum’de öğle ve akşam ezanı öğünlerinde yenilen oltu kebabı, Artvin’üstelik ise sabahleyin kahvaltısında dahi tüketiliyor.
Kentte “Artvin döneri” namına birlikte adlandırılan cağ kebabı, iklim merkezi ve ilçelerde söz, dernek, festival üzere şölenlerde dahi misafirlere ağırlama ediliyor.
Artvin Tecim ve Uran Odası Umumi Heyet Başkanı Gelişigüzel Kurt, AA muhabirine, Artvin dönerinin kentin ve Türkiye’nin sunu mefret lezzetlerinden olduğunu söyledi.
Kent genelinde banyo kebabının tamam öğünlerde tüketildiğini, sos kullanmadıklarını belirten Aldanmaz, şunları kaydetti:
“Artvin nebat çeşitliliği bakımından Türkiye’nin en varlıklı şehri. Florası çokça zengin bire bir diyar. Tahminî 8 ay süresince bu otlaklarda otlayan küçükbaş hayvanların etlerinin damağımızda bırakacağı lezzetle 8 ay içeride besi ile beslenen hayvanın tadı kesinlikle bire bir olmaz. Tığ ‘Artvin mahsur döneri’ adı altında Artvin Belediyemizle kuma aynı say yaparak coğrafi meni başvurusunda bulunduk. Çokça yakın zamanda coğrafi işaretimizi birlikte alıp evvel Karadeniz’e, bilahare birlikte yekpare Türkiye’ye bu lezzeti seslendirmek istiyoruz.”
“Kuzu etinden katiyen vazgeçmiyoruz”
Yusufeli ilçesinde 45 yıldır dönercilik işleyen İbrahim Karaca ise banyo kebabının bildirme lezzetlisinin kuzu etinden yapıldığını savundu.
Artvin coğrafyasındaki hayvanın etinin lezzetli olduğunu belirten Kişmiri, “Vücut akşamdan hazırlanır, sabahtan dizilir ve pişirilir. Kuzu etinden katiyen vazgeçmiyoruz. oltu kebabı yatık şekilde odun ateşinde pişirilir. Cağ kebabının lezzeti kuzu hitit ve odun ateşinde pişmesinde gizli.” dedi.
İşletmeci Ademiyet Gelişmemiş bile banyo dönerinin sabahleyin hazır olduğunu anlatım ederek, “Kahvaltı dönerle başlar. Herhangi Bir yerde 11.00’den sonradan döner yarar, burada sabahleyin 7.00’dahi. Erzurum’a gidin bakın, döner 7.00’da çıkıyor mu, o ekin var mı? Bulunmayan. Önceki yemesini bileceksin, sonraları yapmasını. Erzurum’dan geliyorlar burada kebap döner yiyorlar ve ‘Tığ Erzurum’birlikte bu tadı alamıyoruz.’ diyorlar.” değerlendirmesinde bulundu.
