Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Mardin İl Koordinasyon Kurulu, Derik’te 20 kişinin ölümüyle sonuçlanan gidiş geliş kazasıyla ilgilendiren hazırladığı raporda, Cengiz Holding’in bölgedeki tesislerine taşımalık hizmeti veren TIR’ların güllabi, polis güçleri ve polis ekiplerince yapılan denetimlerde arama edilip edilmediği soruldu. Raporda, “Bu kontroller es geçildiği için şoförler, özgüven patlaması ve ayaklık tanımamazlıkla, kendilerini evcil halktan yüksek müşahede cüretiyle kazalara sebebiyet vermektedir” denildi. Rapora atıfta kâin CHP Uşak Saylav Özkan Yalım, “Araçların efdal tonajlı olduğu ile ait açık hikmet sahibiyiz. Cengiz Holding’e ilgilendiren olduğundan ufuk polis güçleri, cingöz, belediyeye ilişik olan zabıtaların bu araçları on paralık arama etmediği ile alakadar elimizde aynı anlatım var” dedi.

TMMOB Mardin İl Eş Güdüm Oturmuş, 21 Ağustos 2022 tarihinde Mazıdağı-Derik yolundaki meydana gelen ve 20 kişinin ölümüyle sonuçlanan kazaya ilgili inceleme raporunu yayımladı. Raporda, Cengiz Holding’e ilgili ETİ Bakır bünyesinde bulunan Mazıdağı Esrar Vurdumduymaz Yarar ve Bütünleşmiş Gu¨bre tesislerinden çıkan güç tonajlı araçların bu güzergahı kullandığına ilgi çekildi.

Rapora göre; kazaya karışan TIR’lardan birinin şoförü ifadesinde yokuşu dokunaklı indiklerini söylemesine karşın görüngü yeri inceleme tutanağında, TIR’lardan birinin şırakkadak fren sonucu lastiklerinin sürtünmeye dayanamadığı ve işlevsiz arkaç geldiği belirtildi. Raporda, “Araçlarda kostak fren sistemi bulunmaktadır. Aracın çekicilik sisteminde arıza olduğunda frenler hudayinabit kendisine kilitlenmektedir” denildi.

Araçların azami cevvaliyet sınırına uymadığı tamlanan raporda şunlar kaydedildi:

“Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde belirtilen çabukluk sınırlarına bakarak; hususi denge nakil araçlarının şehirler arası kişmiri yollarında ivinti sınırı 50 km/s ve yerleşme yeri içerisinde yordam sınırı 30 km/s’tir. Buna ilgili fotoğraf 6’birlikte görüleceği amacıyla, münebbih tablo bulunmasına rağmen temas iki araç dahi bu sınırlara uymamıştır.

Mazıdağı-Derik yolunun Derik kaymakamlık girişi kısmında yol çalışması olduğu, bu çalışmalardan dolayı yolun bir tane şeride düşürüldüğü ve ehliyetli sayıda münebbih levhanın bulunmadığı gözlemlenmiştir. İlk kaymakamlık anından sonradan ait kurumların lazım güvenlik tedbirlerini almadıkları, bir numara kazaya ilişik münebbih levhaların olmadığı, gidiş geliş akışının kontrolsüz aynı şekilde bitmeme ettiği, ikinci kazayı önleyecek seçkin tedbirin alınmadığı ve ilgili kurumların gereğini yapmadığı görülmektedir. Zımnında olumlu incelik ve patika sahibi olarak bizlerin, kıymetlendirme yapmaktan öte analog bir durumun tekrarlanmaması üzere neler yapabileceğimizi düşünerek bu doğrultuda araştırı yapması, alınabilecek önlemleri ve çözüm önerilerini bile tartışması gerekmektedir.”

Raporda yanıtlanmayı muntazır sorulardan bazıları şöyle sıralandı:

“İlk kazadan sonra el trafiğe kapatılıp vacip önlemler neden alınmamıştır? Kazadan sonra sebep tek kurgu oradan çekilmemiştir?

Mazıdağı’ndan ilçe namına kadar olan eğik yolun tehlikeli tonajlı ve aynı o büyüklüğünde dahi gebe araçların frenlerini riske atacağı, ilk kazadan sonradan trafik deli dolu devam ederken toplanan insanların fenomen yerinden uzaklaştırılması on paralık mi düşünülmemiştir?

“KASABA YOLU HASTALIK HAYATA GEÇİRİLMEDİ”

Diyarbakır-Mardin ayrımı Derik ve Mazıdağı belde yolu projesi 2021 yılında onaylanmasına karşın neden gerekli icraat yapılmamış ve bu proje hayata geçirilmemiştir? Yıllardır yavaş tonajlı bu TIR’ların bu şekilde, dalgündüz site merkezinden geçmesine ve ana caddede adeta otobandaymış kadar abat ve aceleci benzeri şekilde gitmesine hastalık ayn yumulmaktadır?

Eti fosfat tesisi taşımalık işi başladığından bu yana, şirketin nakliye yaptıkları süre içinde izinli merci ve ilgilendiren kurumlar (açıkgöz trafik, polis gidiş geliş ve trafik polisi) vasıtasıyla yapılan rutin denetimlerde herkesin durdurulduğu saatlerde bahis konusu TIR’lar hiç durdurulup arama edilmiş midir?

Bu kontroller es geçildiği için şoförler özgüven patlaması ve kalça tanımamazlıkla kendilerini yerli halktan yüksek rüyet cüretiyle kazalara sebebiyet vermektedir. Yerinde yaptığımız geçmiş incelemelerde, kazadan önce görülmeyen trafik tabelalarının kaymakamlık sonrasında ara sıra yerlere olduğu görülmüştür. ‘Hitit Bakır Tesisi’nden sâdır araçların tonaj kontrolleri yapılmış mıdır?

“CENGİZ HOLDİNG’E TANINAN AYRICALIK MI”

Derik Kaymakamlığı ve Derik İlçe Inanma Amirliği, UKOME (Muvasala Eş Güdüm Merkezi) toplantılarında, ilçelerinden gösterişli tonajlı vesait geçmesine karşın bahis konusu toplantılarda hastalık bulunmayıp kuruntu bildirmemişlerdir? Görüş bildirmemelerinin sebebi, halkımızın de ayrımsız şekilde düşündüğü üzere Cengiz Holding’e tanınan benzeri dokunulmazlık cihetiyle midir?”

“VESAIT BIRÇOK TONLA ÇALIŞIYORDU”

CHP Uşak Mebus Özkan Şule ise bugün yaptığı açıklamada, bu rapora da atıfta bulunarak şunları söyledi:

“Cengiz Holding’in işlettiği Hitit Maden’e, Mehmet Cengiz’e ilişik olan ve burada etkin taşeron firmalar, buradan dara çekmektedirler. Kazayı özne, burada müteharrik taşeronlardır. Gözyaşı itibariyle, alelhusus aracın bir tanesi 15 yaşında ve akçakesme, kamyondan dolaşım. Başkası ise Fransız malı ve 21 yaşında olan tıpkısı vesile. Sebep önceki kaymakamlık yapıldıktan sonra kere kapatılmadı? Defa bulutsuz tutularak başka araçların geçilmesine sebep oldu. Hastalik? Çünkü cingöz, belediye, polis güçleri, zabıta, bu firmadan çekiniyor. Yolu dahi kapatamadığı kanaatine vardık. Şunun altını resmetmek istiyorum; buradan yüklenen vesait, ne tonajla gidiyordu? Tıpkı TIR’ın sayı farkı 25 titrem atması gerekirken acaba daha fazla aylı müydü? Benzeri aracın freninin patlaması için 30 evet birlikte çok daha fazla yükle gitmesi lazım. Ayrımsız, yaş etkisi; iki, atmış olduğu yükün etkisi. Bu vesait birçok tonla çalışıyordu?”

“ARAÇLARIN ERDEMLI TONAJLI OLDUĞU İLE ALAKALI NET BİLGİ SAHİBİYİZ”

CHP’li Alaz, bu araçlara hiç ceza kesilip kesilmediğini birlikte sorarak şöyle konuştu:

“Elan ilk kaç tonla gittiklerine ilgilendiren ellerinde belge var mı? Elan sonraları kantar fişlerinin değiştirildiği ile ait şüphelerimiz var. Bunun alelhusus altını yemek istiyorum. Bu firmaya ilgilendiren olan araçların geçmişe ilgili, en azından bire bir sene boyunca baskül fişlerinin toparlanıp, günde kaç kurgu geçiyorsa bu araçların makul yükle, yani 25-26 titrem ile geçip geçmediklerinin banko arama edilmesini istek ediyoruz. Araçların faziletkâr tonajlı olduğu ile ilişkin kemiksiz bilgi sahibiyiz. Cengiz Holding’e ilişkin olduğundan kontekst polis, açıkgöz, belediyeye ilişkin olan zabıtaların bu araçları tek arama etmediği ile alakalı elimizde ayrımsız ifade vardır. Bundan kontekst dahi alelhusus bu kazanın meydana vürut şekli, ilk kaza olduktan sonraları bozukluk yolun kapatılmadığı ile ilişkin koskoca tıpkı istifham işaretini sizlerle sarılmak istiyorum.”