BALIKESİR’in Savaştepe ilçesine kapalı rustik Sarıbeyler Mahallesi’nde ruhlu Fatma Erdil (54), coğrafi meni tescili yapılan Çanakkale ve Halas savaşlarına katılan askerlere mugaddi, lezzetli ve dayanabilen gıda sağlayabilmek üzere üretilen ‘Savaştepe Sarıbeyler Seferberlik Çöreği’nin hikayesini anlatıp, imal aşamalarını gösterdi. Erdil, yer büyük özelliğinin 100 yıllık hakikat mayadan üretilmesi olduğunu söyledi.
Balıkesir’in Savaştepe ilçesine vabeste kırsal Sarıbeyler Mahallesi yapılan ‘seferberlik çöreği’ tescillendi. Çanakkale ve Kurtuluş savaşlarına katılan askerlere mugaddi, içimli ve dayanabilen azık sağlayabilmek üzere üretilen seferberlik çöreği, Savaştepe ve Balıkesir Büyükşehir belediyelerinin girişimleri sonucunda Türk Nişancı ve Ayraç Kurumu’na yapılan tescil başvurusunun arkası sıra ‘Savaştepe Sarıbeyler seferberlik çöreği’ adıyla tescillendi. Muharebe yıllarında bölge halkının ayrımsız araya gelerek topladığı un, yoğurt, zeytinyağı, şeker hastalığı ve tarhana mayasıyla hazırladığı seferberlik çöreği, yuvarlak eşkâl verilerek yıkanmış ateşlilik bulanıp odun ateşinde pişirildikten sonradan serin bir yerde kurutularak 2-3 kamer bozulmadan saklanabilecek ağıl getirilerek üretiliyor.
‘100 YILLIK MAYADAN ÜRETİLİYOR’
1995 yıldan bu yana Savaştepe’de Sarıbeyler Seferberlik Çöreği üretimi eden Fatma Erdil, çöreğin yapım aşamalarını anlattı. Sarıbeyler Seferberlik Çöreği’nin sunma iri özelliğinin 100 yıllık gerçeklik maya olduğunu belirten Erdil, “Bu maya annelerimiz, ninelerimizden bize kadar ulaşan tıpkı maya. Bu gato iki kabuktur. Münasebetsiz mayayla üretilir. Peksimet üzere kurur. 3 kamer, 5 ay küflenmeden, bozulmadan durur. Geçmiş akşamdan uygunsuz mayamızı hazırlarız. 100 yıldan bu yana mevrut asıl mayamızı hep saklarız. Bu gerçeklik mayayı bilcümle tazeleriz. Bizim değme şeyimiz topraktan kalkar. Tek şeyi satın almayız. Tarhanamızı yaparız. Bu çöreğin münasebetsiz mayasının içinde da tarhanamız vardır. 1 debbağ tarhanamızı ıslarız. 1 bardak zeytinyağı, 2 çorba kaşığı şeker hastalığı ve aynı boduç şeker hastalığı ve annelerimizden bize kadar gelen töz mayamızı bu malzemeler ve un ile buruşturur, münasebetsiz mayamızı tazeler ve üretiriz. Elan sonradan yoğrulan hamurla namünasip mayamızı buluşturur yoğururuz” dedi.
‘KÖYÜN BIRLIK ERKEKLERİ ASKERE GİTTİ’
Halas Savaşı’nda döneminde köydeki bütün erkeklerin askere gittiğini belirten Erdil, “Bizim köyümüzde tek erkek kalmamış. Dizge savaşa gitmiş. O zamanlarda Ayhan Ayşe köyümüzde ayanlık yapmış. Onun organizasyonunda çörekler müstahzar. Bu kurs bozulmadığı üzere askere gidenlerin arkası sıra eşeklere bu çöreği sarmışlar ve askerlere bu çöreği götürmüşler. Bu Sarıbeyler çöreğinin adı ondan Seferberlik Çöreği kalık. Bizim tek şeyimiz çöreksiz imkânsız. Çöreğimizi kuruturuz. Kuruttuktan sonradan 5 kamer boyunca bozulmadan kalır. Yine tüketmek üzere çöreğimizi akarsu ile ıslar gene ısıtırsak önceki gün kim halini alır” ifadelerini kullandı.
‘TANITIM İÇİN KARGOYLA GÖNDERİYORUZ’
Sarıbeyler Seferberlik Çöreği’nin coğrafi bel almasıyla ait konuşan Savaştepe Belediye Başkanı Turhan Balkır birlikte “Bölgemize saf tıpkısı kurs. Hem Büyükşehir belediyemiz, hem bile Savaştepe Belediyesi adına bizim taleplerimiz doğrultusunda yeni coğrafi belen aldık. Biz birlikte bu ürünümüzün tanıtılması amacıyla elimizden geleni yapıyoruz. Türkiye’nin rastgele adına kargoyla gönderimi yapılıyor” diye konuştu.
