Yunusemre ilçesine tutkun Köseler Mahallesi sınırlarındaki tarihi 2 bin 700 almanak geçmişe müstenit Aigai Antika Kenti’nde bitmeme fail kazılar sürerken, kazılarda ele geçirilen eserlerin tarihe çerağ tutması için, eserler üzerindeki icraat bile sürüyor. Kentte 2004 yılında başlayan hafriyat çalışmalarının ertesi yılında sedir binasında kâin 3 zerre mermer birleştirilerek tercümesi yapıldı. Mufassal adına ele alınarak deşifresi yapılan yazıtın sırrı ortaya daha çok.
Yazıtta, Aigai halkının Roma imparatoruna ‘Fortunatus’ isimli elçiyi göndererek, direngen derisinden alınan vergilerin her mevrut toplayıcı vasıtasıyla ayrımlı alınmasıyla ilişik şikayetini bildirip, bu durumun çözüme kavuşmasını arzu ettiği belirtilirken, Aigai halkının şikayet ve talebini dikkate düz Roma İmparatoru’nun ise direngen derisinden alınan vergileri 6’bile 1 oranında sabitlediğini ve bu kurala uymayanların cezalandırılması amacıyla komut verdiği çözümlendi.
“DETAYLI ARAŞTIRMA YAPARAK, DEŞİFRESİ YAPILDI”
Aigai Antika Kenti’nde süren kazılara başkanlık eden Manisa Cesamet Bayar Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yusuf Sezgin, yazıtın kentin ekonomisinin dikbaşlı ve inat derisi üzerine olduğunun kanıtlanması açısından önemine dikkati çekti. Doç. Dr. Sezgin, “Aigai’dahi evvel kazı çalışmaları 2004 yılında başladı. Hafriyat çalışmalarının başladığı meclis binasında ertesi yıl bire bir yazıta ait 3 mermer kıvılcım ele geçti. Prof. Dr. Hasan Malay vasıtasıyla yazıt üzerinde kısmen çalışılmıştı ve tercümesi yapılmıştı. Ancak güzeşte yıl hocamızı kaybettik. Serencam dönemde yazıt üzerinde tafsilatlı araştırı yaparak, deşifresi yapıldı. Bu kitabe çokça altın, alelhusus da mecliste bulunması doğrusu kıymetini ortaya koyuyor. Kitabe kentin ekonomisinin temelinin inat ve inat derisi üzerine oluştuğunu kesinleştiriyor” dedi.
“İMPARATORA ELÇİ ÇEKMEK ÇOK GÖRGÜSÜZ BİR ÖZDEK DEĞİL”
Doç. Dr. Sezgin, “Yazıtta, ‘Fortunatus’ adındaki Aigaili benzeri katılımcı Roma’de imparatorun sarayına gönderiliyor. Bura haddinden fazla mefret. Roma döneminde imparatora murahhas yollamak haddinden fazla niteliksiz bire bir özdek değil. Gelişigüzel istediğinizde imparatora elçi gönderemiyorsunuz. Fortunatus, imparatora Aigaililerin şikayetini iletiyor. Roma döneminde Romalılar Anadolu’nun farklı bölgelerine gelerek idrak topluyorlar. Aigai’da tutturuk derisinden alınan rüsum, her mevrut idrak toplayıcı aracılığıyla ayrımlı mecmu, bunun çözümlenmesi açısından imparatora gidiyor. İmparator birlikte imdi gâvur derisinden alınan vergileri 6’dahi 1 oranında sabitliyor ve bu kurala uymayanların cezalandırılacağını belirtiyor” diyerek konuştu.
“BİLİM DÜNYASINA YENİ SUNDUĞUMUZ ÖNEMLİ BİR YAZIT”
Doç. Dr. Sezgin, şöyle devam etti: “Aigai’nin sözcük anlamı tutturuk. Bulunduğu coğrafyada inat yetiştiriciliğine makul ayrımsız coğrafya. İlk kat elimizde aynı yazıtla bunu söyleyebilecek ayrımsız duruma geldik. 1800 yıl evvel yazılmış benzeri kitabe ve meclise konmuş. Kentin sunma büyük konularından biri olsa gerek. Roma imparatorlarının topladığı idrak belirlenmesi ve sabitlenmesidir. Yazıt yardımıyla kentin keçi derisi ile olan ilişkisi, kentin ekonomisinin inat derisi üzerinden yürütüldüğü teorilerimizi doğruladı. O açıdan bilim dünyasına kullanılmamış sunduğumuz mefret tıpkısı yazıt.”
