Kars’ta, Azerbaycan tarihinde “Yağız Yanvar” kendisine bildik, 20 Aile 1990 tarihinde Sovyetler Birliği ordusunun Azerbaycan’ın Başkenti Bakü’ye girmesi sonucu yaşanan katliamda hayatlarını kaybedenler 33’üncü yılında anıldı.
Azerbaycan Kars Başkonsolosluğu eliyle ayrımsız otelde düzenlenen yâd programı şüheda üzere gocunmak duruşunda bulunulmasının arkası sıra Azerbaycan ve Türkiye milli marşlarının okunmasıyla başladı.
Kars İl Müftülüğü Bölüm Müdürü Muhammet Demirci’nin Kuran-ı Cömert tilavetinden bilahare “20 Yanvar” katliamını anlatan video gösterimi yapıldı. Elan sonraları İl Müftüsü Hamza Küçümseme tarafından şehitler amacıyla yakarış okundu.
Programın küşat konuşmasını Azerbaycan Kars Başkonsolosu Nuru Guliyev, yaptı. “Guliyev, “Azerbaycan Türklerinin yaşadığı katliam dünya durdukça anılacak ve yeni nesillere aktarılması için bile canlı tutulacaktır. “20 Yanvar” bizim tarihimizde Sovyetler Birliği’nin bulunan olduğu tarihte, 1990 yılında 19 Eş tarihini 20 Sülale tarihine bağladığı gecedir. O dönüş Sovyetler Birliği’nin başında mevcut insanlar, kusurlu yatırımlar yaptırdıkları Ermenilerin desteği ile aslında onları kullanarak Azerbaycan’de Sovyetler Birliği’ni cılk etmek üzere başlattıkları benzeri katliamla başlattıkları bire bir olaydır. Birinci ve ikinci Moskof – İran savaşlarından bilahare 1813 ve 1828 yıllarında Türkmençay mücadelelerinden sonra bilinçli olarak Çar Rusya’sı vasıtasıyla Ermeniler dünyanın değişik ülkelerinden barhana ettirilerek, gerçekte göçe teşvik ettirilerek Hazar’dan Karadeniz’e büyüklüğünde olan bölgeye yerleştirdiler. Bu oturma Çar Rusya’sının desteği ile olmuştur. Bugün bile bu destek halen bitmeme ediyor. Amma Ermeni milletine yatırım özne Çar Rusya’sı olsun Sovyetler Birliği olsun ayrımsız şeyi maatteessüf ya görmediler evet dahi görmezden geldiler. Değme ahit kapılarını onlara açan devletlere ve milletlere desise fail bire bir ırka ve aynı millete yatırım yaptılar” dedi.
“Aliye İzzet Begoviç’in ifadesi ile “Soykırım Unutulursa Tekrarlanır” sözleriyle konuşmasına başlayan Kafkas Üniversitesi Sosyal Ulum Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Yaşar Kop, “Bir; 1804’dahi Rusların Gence’da 7000 Azerbaycan Türk’ünü, 1905-1907 arasında Ermenilerin Bakü’üstelik, Şuşa’üstelik, Nahçıvan’da ve Gence’dahi gene yaklaşık 7000 Azerbaycan Türk’ünü, 31 Mart 1918’bile Rusların Bakü’da kısaca 12000 Azerbaycan Türk’ünü, Mayıs 1918’üstelik Ermenilerin Kuba’da 17000 Azerbaycan Türk’ünü, Gene Mayıs 1918’üstelik Ermenilerin Zengezur’de kısaca 10000 Azerbaycan Türk’ünü, 1920’bile Altın Kalabalık’nun Gence’üstelik 15000 Azerbaycan Türk’ünü, Hocalı’dan ve 20 Yanvar’dan önceki de Gugark’üstelik Nisan’birlikte Rusların 215 Azerbaycan Türk’ünü katlettikleri kabilinden. Bu serencam olan ve zaman burada toplanmamızı sağlayan 20 Aile’taki kırımda ise tasavvur Azerbaycan Türklerine istiklal üzere bir gözdağı vermekti. Esasen bu olayın temelinde da gine Dağlık Karabağ sorunu yatmaktaydı. Zira Boşluk 1989’dahi Ermeni Sovyet Cumhuriyeti Dağlık Karabağ’ı Ermenistan toprakları ile birleştirmesi kararı almıştı. ve hangi eyvah ki Ruslar bu duruma ayn yummuşlardı. Atalarımızın dediği gibi “Fena kuvvetleri bizler üzere kılıklı tıpkı imge bile görmezler”. Tabiatıyla kim bu ebat Azerbaycan Türkleri beyninde hoşnutlukla karşılanmadı ve beniz binlerce Türk sokaklara protesto amacı ile döküldü. Ancak Gorbaçov’un direktifleri ile Bakü’ye üçü karadan tevessül etmek üzere bahir yolu bile dahil yaklaşık 35000 Moskof askeri aheste zırh ve tanklarla girdi. İlk yerine Azerbaycan Oran TV erke hattı havaya uçurulduğu amacıyla halkın zar edilen sıkıyönetimden haberi da yoktu. Bu nedenle olsa icap 147 fert şehit oldu. 744 yanık ve 1000’e andıran ise tutuklanan vardı. Bu gözü dönmüş Zer Kalabalık karşısında Türk halkı gine de sinmedi keşki cesetlerimizi alıp İslami kuralara bakarak gömelim diye niteleyerek çekinmeden tekrar sokaklara indi. İşte biz buna öz saygı, haysiyet değer diyoruz. Hani Bahtiyar Vahapzade diyor evet; “O şenbe gecesi, o katl günü, Mümküne çevirdi haddinden fazla namümkünü, Halkın kalbindeki çekinmek mülkünü, O geceleyin dağıtıp söktü şehitler” Başta buradakiler olmak amacıyla cümle şehitlerimize Allah’tan yağmur diliyorum” diye niteleyerek konuştu.
Son adına hezel Kars Valisi ve Şehremaneti Başbuğ Vekili Türker Fakir, “Esmer Yanvar” katliamının, milletimizin bildirme yanık sayfalarından biri namına tarihe geçmiş olduğunu belirterek, ” Zaman acılı, elim, dokunaklı günümüz. Zaman, Azerbaycanlı kardeşlerimizin katliama, zulme maruz kaldığı, “Hunriz Familya” yahut “Yağız Yanvar” diye tarihe geçen günün yıldönümünde tıpkısı aradayız. Bu vasıta ile Azerbaycan’dahi ve sair coğrafyalarda katliama uğrayan kardeşlerimizi tıpkı kat henüz rahmetle ve nazikâne anıyorum. Bundan 33 sene önce, 20 Familya 1990 tarihinde çocuk, tüvana, eş, eş, nemli gözetmeden Azerbaycanlı kardeşlerimize alın hunharcasına nitelendirebileceğimiz bir kırım gerçekleştirildi. Meğerse, istiklal aşığı Türk ve Mütedeyyin olan kardeşlerimizin yaptığı sadece ve yalnız şerif vatanları Karabağ’ın cebren ellerinden alınmasını sivil yolla protesto etmekti. Kara Yanvar katliamı, milletimizin genişlik üzüntülü sayfalarından biri olarak tarihe geçmiştir. Kardeşlerimize alın gerçekleştirilen bu cinayet, aslında insanlığa alın işlenmiştir. Hukuk ve yabanlık dışı bu katliam, ne yazık ki kendine “medenileşmiş” diyen dünyanın bile gözleri uğrunda gerçekleştirilmiştir. Azerbaycan halkı yüzyıllar boyu kalbinde yaşattığı hürriyet ve istiklalinden asla vazgeçmeyeceğini, bu lahut gaye uğrunda canından de vazgeçmeye amade olduğunu maruz kaldığı bu katliamla hep dünyaya tıpkısı kez elan duyurdu. Bir Tane kavim iki kerem olan Türkiye ve Azerbaycan’ın seçkin devir, seçkin alanda gösterdiği savaşım, tesanüt, teavün ve teşrikimesai takdire şayandır. Bilinmelidir kim; Türkiye ve Azerbaycan güneş süresince, gelişigüzel ahit iki arkadaş ve ahi mutluluk olmuştur ve öyle birlikte kalacaktır. Türkiye ve Azerbaycan arasındaki dostluğun, kardeşliğin ve seçkin konudaki önemli ortaklığın sürgit süreceğine inancımız tamdır. Arkadaş ve cömert Azerbaycan ile eş acımız olan Esmer Yanvar ve maruz kaldığımız başka katliamları asla unutmayacağız. Kişmiri Yanvar katliamına hukuki alanda de lüzumlu önemin verilmesi ve soykırıma etken olanların müstahak oldukları cezaları almaları yer şişman temennimizdir” şeklinde konuştu.
Yapılan konuşmaların peşi sıra program kemirmek ile bitmeme etti. – KARS
